"ΤΟ ΤΕΝΕΚΕΔΕΝΙΟ ΤΑΜΠΟΥΡΛΟ", Grass Gunter, Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ.

Το «Τενεκεδένιο Ταμπούρλο» ουσιαστικά είναι το έργο που χάρισε
στον Γκύντερ Γκρας, με 40 χρόνια καθυστέρηση, το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τότε το έργο δέχτηκε στη Γερμανία τη σφοδρή επίθεση
μεγάλου μέρους κριτικής αλλά και της καθολικής εκκλησίας,
που το χαρακτήρισαν βλάσφημο, ανήθικο, εμετικό, πορνό.
Αλλά ενώ στη Γερμανία υπήρξε αντικείμενο έντονων αντιδράσεων,
στο εξωτερικό ξεσήκωσε τον ενθουσιασμό κριτικής και κοινού.
Πού οφείλονται άραγε οι αντικρουόμενες αυτές αντιδράσεις;
Τι είναι αυτό το βιβλίο; 

 

O Όσκαρ Ματσεράτ, τρόφιµος ψυχιατρείου, ανακαλεί την πολυτάραχη ζωή του
που ταυτίζεται µε την πορεία της Γερµανίας προς το χάος
στο πρώτο µισό του εικοστού αιώνα.

Ως παιδί είναι χαρισµατικός· διαθέτει νοηµοσύνη ασύµβατη µε την ηλικία του
και µια φωνή που θρυµµατίζει το γυαλί.
Στα τρίτα του γενέθλια, τη µέρα ακριβώς που αποκτά το πρώτο του τύµπανο,
αποφασίζει, ως αντίδραση στην απανθρωπιά και στην αθλιότητα του κόσµου,
να βάλει οριστικά φρένο στη σωµατική του ανάπτυξη
πέφτοντας από τις σκάλες και να σταµατήσει έτσι να μεγαλώνει.
Σχεδόν τριάντα χρονών και έγκλειστος πια,
ο νάνος Όσκαρ χρησιμοποιεί το τύμπανο του ως μέσο έκφρασης
προκειµένου να ειρωνευτεί τις μεσοαστικές αντιλήψεις της οικογένειάς του
και της κοινωνίας,
να ανασκαλέψει το οδυνηρό παρελθόν της χιτλερικής περιόδου
και να στηλιτεύσει τις φρικαλεότητες του ναζισµού.

Όταν πρωτοκυκλοφόρησε, το φθινόπωρο του 1959, το «Τενεκεδένιο ταµπούρλο» δίχασε το αναγνωστικό κοινό και προκάλεσε την οργή της Καθολικής Εκκλησίας. Είκοσι χρόνια αργότερα µεταφέρθηκε στον κινηµατογράφο σε σκηνοθεσία Φόλκερ Σλέντορφ· η ταινία απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 1979 και το 1980 τιµήθηκε µε το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας. Το 1999 ο Γκύντερ Γκρας τιµήθηκε µε το Νόµπελ Λογοτεχνίας. Στο σκεπτικό βράβευσής του η επιτροπή αναφέρει: «Ο Γκρας στο ""Τενεκεδένιο ταµπούρλο"" έρχεται αντιµέτωπος µε το τεράστιο έργο της ανασκόπησης της σύγχρονης ιστορίας, ανακαλώντας τους αποκηρυγµένους και τους ξεχασµένους: τα θύµατα, τους ηττηµένους και τα ψέµατα που οι άνθρωποι ήθελαν να ξεχάσουν επειδή ακριβώς είχαν κάποτε πιστέψει σ' αυτά».

Είναι η ιστορία του Όσκαρ Ματσεράτ που, μετά από μια ταραχώδη ζωή, καταλήγει στο ψυχιατρείο
και αποφασίζει με τη βοήθεια του τύμπανού του να ανακαλέσει
στη μνήμη τη ζωή του,
μια ζωή άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της Γερμανίας,
στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα.
Μέχρι τα 18 του χρόνια, ο Όσκαρ αρνείται να μεγαλώσει,
διατηρώντας το ύψος τρίχρονου παιδιού,
από μίσος στον πατέρα ή μάλλον στους πατέρες του
και στο φυσιολογικό κόσμο που τον περιβάλλει.
Η απέχθεια απέναντι στο δαιμονικό, παράφρονα, άθλιο, σκληρό
και απάνθρωπο αυτόν κόσμο τρέφει την παραμόρφωσή του,
δίνει μορφή στην οργή του, διαμορφώνει την υαλοκτόνο φωνή του.
Ο Όσκαρ -αυτός ο παρανοϊκός νάνος,
είναι ένας μοναδικός καθρέφτης της εποχής του ναζισμού
και των «απλών ανθρώπων» που τον εξέθρεψαν,
καθώς και της εποχής του γερμανικού «οικονομικού θαύματος».