"Ο θεατής έτσι πρέπει να πλησιάζει την τέχνη όπως πλησιάζει κανείς ένα τοπίο. Ένα τοπίο δεν απαιτεί από τον θεατή την «κατανόηση» του, την απόδοση του μιας σημασίας, τις ανησυχίες και τις συμπάθειες του· απαιτεί, μάλλον, την απουσία του, ζητάει απ΄αυτόν να μην του προσθέσει τίποτα. Η οραματική διάθεση των πραγμάτων, για να μιλήσει κανείς επακριβώς, συνεπάγεται την ικανότητα εκ μέρους του θεατή να ξεχνάει τον εαυτό του: ένα αντικείμενο άξιο να κοιταχτεί μ” αυτόν τον τρόπο είναι ένα αντικείμενο που, στην πραγματικότητα, εκμηδενίζει αυτόν που το συλλαμβάνει."
"Ο Κρισναμούρτι ισχυρίζεται ότι πρέπει ν” αποβάλλουμε την ψυχολογική μνήμη, την οποία διαφοροποιεί από την απλή μνήμη των γεγονότων. Γιατί διαφορετικά, δεν κάνουμε τίποτ” άλλο από το να γεμίζουμε το νέο με το παλιό, αποκλείοντας έτσι τη δυνατότητα μιας καινούργιας εμπειρίας με το να αγκιστρώνουμε την καθεμία μας εμπειρία πάνω σε κάποια άλλη που προηγήθηκε.
Πρέπει να καταστρέψουμε τη συνέχεια (που εξασφαλίζεται από την ψυχολογική μνήμη), πηγαίνοντας ως το τέλος κάθε συγκίνησης ή σκέψης.
Και μετά το τέλος, αυτό που ακολουθει (για ένα διάστημα) είναι η σιωπή."
«Υπάρχει κάτι το παράξενο στις πράξεις της γραφής και της ομιλίας,» έγραψε ο Νοβάλις το 1799. «Το γελοίο και εκπληκτικό λάθος που κάνουν οι άνθρωποι είναι ότι πιστεύουν πως χρησιμοποιούν τις λέξεις σε σχέση με τα πράγματα. Δεν είναι συνειδητοί της φύσης της γλώσσας – που είναι ότι αποτελεί η ίδια τη μόνη της φροντίδα και απασχόληση, και είναι αυτό ακριβώς που την κάνει ένα τόσο γόνιμο και λαμπερό μυστήριο. Όταν κανείς μιλάει μόνο για να μιλάει λέει τα πιο πρωτότυπα και αληθινά πράγματα που μπορεί κανείς να πεί».
"Η σκηνή αλλάζει σ’ ένα άδειο δωμάτιο.
Ο Ρεμπώ έχει πάει στην Αβυσσυνία για να κάνει την τύχη του με το εμπόριο των σκλάβων. Ο Βιτγκεστάιν, μετά από ένα διάστημα που εργάστηκε σαν δάσκαλος σ’ ένα χωριό, διαλέγει την ταπεινή δουλειά του νοσοκόμου. Ο Ντυσάν στρέφεται στο σκάκι. Αυτή την παραδειγματική αποκήρυξη του ταλέντου τους ο καθένας τη συνοδεύει συμπληρωματικά με τη δήλωση ότι θεωρεί τα προηγούμενα επιτεύγματά του στην ποίηση, στη φιλοσοφία, στην τέχνη σαν μηδαμινά χωρίς σημασία.
Αλλά αυτή η εκλογή τους μιας οριστικής σιωπής δε μηδενίζει τη δουλειά τους. Αντίθετα, προσδίνει αναδρομικά μια πρόσθετη δύναμη και κυρίως σε ό,τι διακόπηκε – η απάρνηση του έργου τους γίνεται μια ακόμη αιτία επιβεβαίωσης της αξίας του, ένα δίπλωμα αναμφισβήτητης σοβαρότητας. Αυτή η σοβαρότητα έγκειται στο ότι δε θεωρείται η τέχνη (ή η φιλοσοφία ασκημένη σαν μια μορφή τέχνης: Βιτγκεστάιν) σαν κάτι του οποίου η σοβαρότητα διαρκεί για πάντα, σαν ένας «σκοπός», σαν ένας φορέας πνευματικών δοξασιών. Η πραγματικά σοβαρή στάση είναι αυτή που θεωρεί την τέχνη σαν ένα «μέσον» προς κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο εγκαταλείποντας την τέχνη.
Αν και όχι πια μια εξομολόγηση, η τέχνη είναι περισσότερο από ποτέ άλλοτε μια απελευθέρωση, μια άσκηση στον ασκητισμό. Με τη βοήθειά της ο καλλιτέχνης εξαγνίζεται – από τον εαυτό του και, στο τέλος, από την τέχνη του την ίδια. Η σιωπή, σαν κατάληξη, σημαίνει μια διάθεση για το έσχατο. "
"Από τη στιγμή που ο καλλιτέχνης αντιμετωπίζει με σοβαρότητα τη δουλειά του, βρίσκεται συνέχεια στον πειρασμό να διακόψει τον διάλογο με το κοινό του. Η σιωπή είναι η ακραία συνέπεια αυτής της απροθυμίας για επικοινωνία, της αμφιταλάντευσης του καλλιτέχνη ως προς το αν θα έρθει σε επαφή με το κοινό, που είναι και το κυρίαρχο μοτίβο της σύγχρονης τέχνης με την ακούραστη ένταξή της στο «νέο» και/ή στο «απόκρυφο». (...) Και ωστόσο δεν μπορεί κανείς παρά να δει σ' αυτή την απάρνηση της «κοινωνίας» μια ιδιαίτερα κοινωνική χειρονομία. Οι ενδείξεις για την ενδεχόμενη απελευθέρωση του καλλιτέχνη από την ανάγκη να ασκεί το ταλέντο του προέρχονται από την παρατήρησή του των ομοτέχνων του και την αναμέτρηση μαζί τους. Μια παραδειγματική απόφαση αυτού του είδους μπορεί να παρθεί μόνο αφού ο καλλιτέχνης έχει αποδείξει ότι είναι ιδιοφυής και ότι έχει ήδη ασκήσει την ιδιοφυΐα του με κύρος. "
"... η λειτουργία της κριτικής θα έπρεπε να είναι το να δείξει το πώς (ένα έργο τέχνης) είναι αυτό που είναι και όχι να επιχειρεί να δείξει αυτό που εννοεί το έργο. "
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου